De bloemenrijkdom op hooilanden
De Wieden heeft maar liefst 800 hectare hooiland met daarop een grote bloemenpracht met een enorme rijkdom aan insecten, vlinders en libellen. Sommige van die hooilanden zijn qua natuurwaarden nog in een beginfase. “Om de kwaliteit te vergroten is het nodig om deze te verschralen”, legt boswachter en ecoloog Rosalie Martens uit. “Dat betekent vroeg maaien en maaisel afvoeren.”
Natuurmonumenten werkt op een klein aantal hectares in De Wieden aan het herstel van blauwgrasland. De ontwikkeling naar blauwgrasland is één van de herstelmaatregelen die uitgevoerd wordt in het Programma Aanpak Stikstof (PAS), dat de natuur in De Wieden robuuster moet maken zodat het beter bestand is tegen de gevolgen van de uitstoot van stikstof.
Een belangrijke locatie voor het blauwgrasland, een steeds zeldzamere type grasland en om die reden een natuurdoel vanuit Europa voor De Wieden, ligt bijvoorbeeld bij de Veldweg/Reeënweg in Wanneperveen. “Wij werken op deze voormalige landbouwgrond al jarenlang aan het verschralen van de grond, zodat uiteindelijk zeer zeldzame soorten als blauwe knoop en parnassia bloeien”, vertelt Martens.
Ook een aantal graslanden van het type bloemrijk hooiland maait Natuurmonumenten al voor het einde van het broedseizoen om het meerdere keren per jaar te kunnen maaien. Dit type zit tussen schraal grasland en gewoon natuurlijk grasland in. “Het zijn stukken land die niet landbouwkundig worden gebruikt. In feite is het beheer net zo als bij blauwgrasland, alleen zie je sneller resultaat. Voordat je blauwgrasland hebt, kun je decennia verder zijn. Uiteindelijk willen we graag dat in De Wieden alle soorten en types hooiland aanwezig zijn.”
Uiteraard worden de velden gecontroleerd op de aanwezigheid van vogelnesten of andere dieren. Voordat de maaimachines hun werk doen, voert Natuurmonumenten een nauwkeurige ‘faunacheck’ uit. “Wij maaien pas als we er zeker van zijn dat er bijvoorbeeld geen reeën of hazen en nesten van weidevogels in een gebied zijn. Anders kiezen we eerst voor andere percelen. Sowieso maaien we gefaseerd, zodat er altijd voldoende ongemaaide percelen overblijven. Daarop bloeien soorten als de echte koekoeksbloem en moeraskartelblad.”
Op andere stukken worden die bloeiende bloemen juist weggemaaid, met dus als doel om nog zeldzamere soorten te laten bloeien. Martens benadrukt dat dit niet ten koste gaat van insecten, die voor Natuurmonumenten momenteel ook prioriteit hebben. “Wij zorgen voor voldoende insectenstroken en letten er bij het beheer op dat er in De Wieden altijd genoeg nectar aanwezig is voor insecten.”
Foto: Echte koekoeksbloem (Lychnis flos-cuculi), Anjerfamilie (Caryophyllaceae), Caryophyllales, Tweezaadlobbigen (Magnoliopsida), flora – Raalterwoold, Raalte, Salland, Overijssel, Nederland, Europa
