Quick scans door Hans Bogers
Of liever: Effe gauw kijken. Gewoon even kort, maar zorgvuldig, beoordelen hoe het er met jezelf, of met je club voorstaat. Daar is niets mis mee. Een blinde vlek heb je zomaar opgelopen en ook aan tunnelvisies ontkomen we niet altijd. Het is dus best verstandig af en toe even in de spiegel te kijken. Net zoals vroeger toen je een enkele keer om je auto heen moest lopen om te kijken of je lichten het wel deden. Zo werd er afgelopen dinsdag in de gemeenteraad van Steenwijkerland gesproken over het aanbod van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het Ministerie van Binnenlandse Zaken om middels een Quick Scan de gemeente Steenwijkerland op haar democratische gehalte door te lichten. Gewoon eens een buitenstaander onbevooroordeeld en niet oordelend te laten kijken hoe het er met het democratische reilen en zeilen van Steenwijkerland voor staat. Appeltje eitje zou je zeggen. Mis dus. Niks geen appeltje eitje. Niks geen raadsbrede instemming. Integendeel. De onderliggende motie vreemd aan de orde van de vergadering werd zelfs ingetrokken. Teveel bezwaren. Te Moeilijk. Teveel leeuwen en beren op de weg. En of dat nou ligt aan de formulering van de motie dan wel aan het feit, dat de indienende partij nou niet op voorhand de raadshanden op elkaar krijgt, dat weet ik niet, maar het zal hopelijk niet gelegen hebben aan de kwaliteit en de inhoudelijke kracht van de tegenargumenten. Zo stelde BuitenGewoon Leefbaar de pregnante vraag: “Wat doen we dan verkeerd!?” Ja PUH. Dat is nou net de vraag, die met behulp van de Quick Scan beantwoord zou kunnen worden. En… misschien doen we het wel helemaal niet verkeerd en is de democratie in Steenwijkerland zo diep geworteld en ingesleten in Bestuur, Gemeenteraad, ambtelijk apparaat en burgerbevolking, dat je je vingers erbij kunt aflikken. Misschien zijn we in democratisch opzicht wel een uitmuntende gemeente. Dat zou zo maar kunnen. Ook al is er geen koe zo bont of er zit wel een vlekje aan. En als je de raadsvergaderingen volgt kun je vast stellen dat onderwerpen zoals communicatie, openheid en tijdigheid niet altijd in een positief daglicht staan. Ook het gewoon beantwoorden van vragen, toch een voorwaarde voor een goede democratische discussie laat nog wel eens te wensen over. Democratie kan niet zonder wederzijds respect en respect voor andermans opvattingen. Net zoals fatsoen: Democratie moet je doen!
Tijdens de genoemde vergadering vond de voorzitter het noodzakelijk een lid van het ambtelijk apparaat te laten reageren op het aanbod van de VNG. Gelukkig gebeurt dat niet bij iedere raadsvergadering, want dan zou je zomaar kunnen denken, dat in ons lokale democratisch bestel, niet het bestuur, maar de ambtenarij verantwoordelijk is. Het zou toch te gek zijn, dat de gemeentesecretaris telkens weer moet opdraven om te vertellen wat een wissel een democratische genomen besluit trekt op de ambtelijke organisatie. De argumenten overigens, die van ambtelijke zijde werden aangedragen gingen over de kosten en de inzet van medewerkers. Dat kunnen natuurlijk geen doorslaggevende argumenten zijn: als de democratie afhankelijk is van financiën en beschikbaarheid van ambtelijke inzet dan moeten we ons toch maar eens zorgen gaan maken.
Een fenomeen, dat zich hier overigens ook voordeed is het fenomeen van de gelegenheidsargumentatie, niet te verwarren met selectieve verontwaardiging hoewel beide zeker iets van elkaar weg hebben. Politici en waarschijnlijk ook raadsleden zijn doorgaans zeer bedreven in het vinden van gelegenheidsargumenten. Daar wordt in het zogenaamde fractieoverleg vast veel tijd aan besteed. Er is altijd wel een stok te vinden om een hond te slaan. Al is dat altijd nog beter dan uit te gaan van het eenvoudige principe, dat de meerderheid het voor het zeggen heeft.
Maar voor wat betreft het democratisch gehalte van onze gemeente en de regelmatige toetsing daarvan, moesten die gelegenheidsargumenten maar achterwege blijven.
Want je zou zomaar kunnen denken, dat we iets te verbergen hebben, of dat we niet helemaal zeker zijn van ons democratische gehalte.
