De Scutterie van Sint Clemens
De stad Steenwijk is sinds de middeleeuwen een vestingstad. Hoewel in de loop der tijd alle stadspoorten zijn verdwenen zijn er gedeelten van de stadswal bewaard gebleven en gerestaureerd. Veel vergelijkbare steden in Nederland hebben naast hun stadswallen, stadsmuren en stadspoorten vaak ook een schutterij. In Steenwijk bestaat dit nog niet, maar dat gaat veranderen. De groeiende belangstelling voor geschiedenis in het algemeen en die van jouw eigen woonplaats in het bijzonder, ligt hieraan ten grondslag.
Toen in de middeleeuwen de hanzesteden ontstonden groeide tevens de behoefte aan vrijwilligers om de stad te verdedigen, tegen legers van andere steden maar ook rondtrekkende rovers benden en de conflicten tussen ridders, graven of bisschoppen. Zo’n stadsverdediging bestond uit inwoners van de stad, meestal gewone burgers, ambacht- en werk lieden. Vergelijkbaar met, tegenwoordig, de vrijwillige brandweer. De leden van de schutterij hadden allen een eigen uitrusting en een wapen, het gemeentebestuur en de ambacht gilden zorgden voor een bescheiden vergoeding. Een schutter was altijd oproepbaar en paraat, er werd geregeld geoefend, maar daarnaast waren de schuttersfeesten legendarisch. Rond het jaar 1800 reorganiseerde Napoleon het leger en de verdediging van het land en de steden. Oorlogvoering veranderde en het belang van steden en vestingen werd veel minder. Sindsdien zijn schutterijen opgeheven of hebben nog uitsluitend een symbolische functie.
De schutterijen in de tegenwoordige tijd zijn opgericht als attractie voor toeristen of winkelend publiek. Maar ook ter informatie en voorlichting, dat noemen we “levende geschiedenis” of ‘re-enactment”.
De meeste steden die een schutterij oprichten kiezen hierbij voor een periode uit de geschiedenis die voor hun stad zeer bepalend was. Natuurlijk was de keuze voor Steenwijk vrij eenvoudig, de tijden van de belegering 1581 en 1592, dus eind 16de eeuw.
De naam van onze schutterij is “De Scutterie van Sint Clemens” en vanzelfsprekend zal Johan van den Kornput, als held van Steenwijk een centrale rol spelen.
Het doel van de Steenwijker schutterij is het beheren en presenteren van een operationele schutterij in de stad Steenwijk. De schutterij is uitgerust met kleding en wapens uit het laatste kwart van de 16de eeuw. De schutterij bestaat uit minimaal 10 en maximaal 30 personen. De schutterij exerceert jaarlijks op een aantal vaste dagen door de stad Steenwijk en verricht daarbij handelingen zoals het demonstreren van vaandels, de trom, pieken en musketten en het geven van mondelinge toelichting aan omstanders en geïnteresseerden. Als functies binnen de schutterij is er ruimte voor een commandant (hopman), een onderbevelhebber (vaandrig), een trommelslager, vaandel dragers, musketiers (geweer schutters), piekenier ’s (dragers van een piek, hellebaard of biedenhander), marketentsters (verzorgsters) en een kok.
Deelnemers van de schutterij zorgen zelf voor hun kleding, een helm, uitrusting en wapens zullen, in eerste instantie ter beschikking worden gesteld maar blijven eigendom van de schutterij. Aan het hanteren van de wapens zal een proeftijd verbonden zijn i.v.m. de veiligheid. Alle kleding en alle toebehoor zal in de stijl van de 16de eeuw moeten zijn. Deze kan worden gekocht in gespecialiseerde winkels, het internet of zelf worden gemaakt, advies en goede raad is altijd verkrijgbaar.
“De Scutterie van Sint Clemens” is een professionele organisatie en zal officieel zijn aangesloten bij het “Landelijk platform levende geschiedenis”.
Heb je belangstelling, meer vragen, wil je andere informatie of wil je aanmelden;
Wiebe Blauw. Historische vereniging Steenwijk en Steenwijks ontzet. w.blauw@ziggo.nl
Gert Strijker. Administratie & Belastingadviesbureau. kantoor@strijkersteenwijk.nl
Dik Delfsma. Historisch koken en geschiedenis. dikdelfsma@gmail.com
