Franciscus van Assisi door Hans Bogers
Herinner je je Franciscus in het woud nog vroeg hij? Natuurlijk, was mijn reactie. En bedankt voor zomaar onverwacht een mooi onderwerp voor mijn volgende column, die misschien wel de basis zal zijn voor een hele serie schoolverhalen.
Fransiscus in het woud:Jazeker herinner ik me dat. Sterker nog, ik denk regelmatig terug aan de avond, dat ik dat gedicht voordroeg voor een groot, erudiet gehoor, bestaande uit leraren en leerlingen van het Christelijk Lyceum in Alphen aan den Rijn. Het schoolleven bood in die tijd naast het normale lesgeven en het onder die lessen gebukt gaan, ruimschoots mogelijkheden voor ontspanning. Zo waren er jaarlijks in ieder geval een bonte avond, een toneelavond, een culturele avond, de feestelijke ontvangst van Sinterklaas, Vevoverkiezingen en nog een aantal religieuze happenings. Aan al die activiteiten, herinner ik me, heb ik in meer of mindere mate meegedaan, volgzaam als ik was.
Het was 23 november 1963, de dag, waarop John F. Kennedy werd vermoord, dat ik meedeed aan mijn eerste culturele avond. Zo’n avond had tot doel, dat leerlingen voor een wat groter gehoor iets cultureels zouden doen. Gedichten voordragen bijvoorbeeld. Er was ook een heuse jury bestaande uit leraren (docenten heten die tegenwoordig) die geacht werden deskundig te zijn. Ik herinner van die avond het optreden van Saake Bijlsma, die een spetterend gedicht voordroeg van Paul van Ostaijen, maar toch niet won. Want een school waar Calvijn heerste, was nog niet toe aan die moderne manier van dichten. Wel werd Saake gecomplimenteerd om zijn moed zo’n controversieel gedicht voor te dragen: “Paaltje, paaltje boem”, een zinnetje, dat me altijd is bijgebleven. Saake Bijlsma, die me later in het fietsenhok, de illusie ontnam, dat huiswerk leuk zou zijn.
Maar verder werd het voor mij een welhaast traumatische avond. Niet zozeer omdat president Kennedy bleek te zijn vermoord, daar kon ik nog wel mee leven, maar vooral om de manier waarop mijn eerste publieke optreden verliep. Ik was één van de eerste declamatoren en ik had gekozen voor een gedicht van een zekere Anthonie Donker met de titel Franciscus in het Woud, dat als volgt begon: Zijn stille stem verscheen in
het scheemrend hout en alle dieren hoorden hem, diep in het woud. Niet verstandig om in een Calvinistische omgeving een Rooms Katholiek gedicht voor te dragen overigens, dat terzijde, maar de eerste zin had mijn lippen nog niet gepasseerd of ik zag jurylid jufrouw Dubbeldam al vreselijk schrijven en ik begreep onmiddellijk, dat het niks zou worden. Manhaftig heb ik mijn tot sinterklaasversje verworden poëtische bijdrage afgewerkt en blijmoedig het troostende applaus ondergaan, maar leuk was het allemaal niet en ik heb daarna ook nooit meer een bijdrage geleverd aan een culturele avond.
