“De bezoeker draagt bij” in Giethoorn, ruim baan voor houten punter

De toerist gaat vanaf 2021 mee betalen voor varen in Giethoorn. Hoe breder de huurboot, hoe zwaarder belast. Met deze ‘grachtentax’ wil de gemeente Steenwijkerland dat de bezoeker bijdraagt aan de leefbaarheid in Giethoorn. De extra gelden worden namelijk ingezet om bezoekersstromen beter te reguleren en de leefbaarheid van het waterdorp te versterken.

Meer balans nodig
In het nieuwe vaar- en verhuurbeleid dat per 2021 ingaat voor de hele gemeente, ligt hotspot Giethoorn onder een vergrootglas. Oorzaak: de vele piekmomenten op het water en de druk die toeneemt op het dagelijkse dorpsleven. ‘We zoeken meer balans tussen leefbaarheid en toerisme’, licht wethouder Bram Harmsma van recreatie en toerisme een pakket aan maatregelen toe. ‘Je moet prettig wonen in Giethoorn, maar er ook een goede boterham kunnen verdienen.’ Beperkingen gelden overigens alleen voor verhuurboten, eigen inwoners wordt geen strobreed in de weg gelegd. ‘Elke Gieterse kan te allen tijde varen waar-ie maar wil.’

Bezoeker draagt bij
De aanleiding voor een nieuwe verordening is drieledig: behalve de drukte in de Dorpsgracht leefde de wens om bezoekers financieel bij te laten dragen aan de leefbaarheid en charme van Giethoorn. Maar met stip op één staat dat de verouderde vaar- en verhuurregels in strijd zijn met de huidige Europese regelgeving: ‘De oude verordening is een papieren tijger’, zegt Harmsma, ‘die juridisch niet voldoet. Maar omdat het zo complex is en we moeten balanceren tussen zoveel belangen schuiven we het nieuwe vaarbeleid al sinds 2009 voor ons uit. Ik besef dat het moment van besluitvorming midden in de coronacrisis ongelukkig is, maar ik heb het afgelopen seizoen ook gezien dat de Nederlandse toerist graag komt varen in Giethoorn. Daarnaast kunnen we dit beleid niet langer voor ons uitschuiven. De gemeente moet nu de regie nemen, niets doen is geen optie meer.’

Steun houten punter
De vloot verhuur- en rondvaartboten wordt met ingang van komend seizoen belast voor het varen in de Dorpsgracht, maar het tarief verschilt: 50 euro voor een houten punter, 500 euro voor smalle en 1500 euro voor brede boten. Zo hoopt de gemeente het gebruik van brede vaartuigen te ontmoedigen en te sturen op een vlottere en veiliger doorvaart. Met het lage tarief wil ze het varen met de authentieke Gieterse punter juist stimuleren. Voor de houten punterbouw wordt ook een nieuwe subsidie in het leven geroepen.

Stevig aanwezig
‘Het idee is dat bootverhuurders de extra tarieven doorberekenen aan de gast’, zegt wethouder Harmsma. Inkomsten die door de gemeente worden geïnvesteerd in leefbaarheid. ‘Extra mankracht voor handhaving bijvoorbeeld. We zetten komend jaar meer controleurs in die goed zichtbaar zijn en ingrijpen als het nodig is. Stevig aanwezig, noemen we dat.’ Maar er wordt ook geld gestoken in gidsen die op drukke dagen de rol van gastheer/vrouw op zich kunnen nemen. Hier zetten we bijvoorbeeld studenten voor in.‘ Verder worden de inkomsten gebruikt om de openbare ruimte op een hoog kwaliteitsniveau te houden, dit is immers een belangrijk onderdeel van het decor waar de toeristen voor komen.

Spreiding drukte
Harmsma hoopt dat handhavers minder vaak hoeven op te treden zodra Steenwijkerland gebruik maakt van smart mobility en smart hospitality. Letterlijk: slimme vervoersvormen en slimme gastvrijheid. In de praktijk betekent het dat bezoekers in het gebied digitaal worden geïnformeerd over de drukte, de bezienswaardigheden en (alternatieve) routes. ‘Mijn ideaalbeeld is dat we straks een vaar-app hebben die je vanuit de boot navigeert en – tijdelijk – omleidt als het even te druk is in de Dorpsgracht.’ Met behulp van regiogelden van de regiodeal Zwolle zetten we hier fors op in.

Loslaten van aantal en afmetingen
De maximale afmetingen van verhuur- en rondvaartboten komen te vervallen. Bootverhuurders kunnen hierdoor andere boten verhuren met meer comfort. Met dergelijke boten kunnen de bezoekers erop uit trekken in ons mooie gebied. Met dit nieuwe beleid stapt de gemeente af van het maximum aantal verhuurboten. Al komen er geen nieuwe ligplaatsen in gemeentelijk water bij. Harmsma: ‘Zouden we kiezen voor een maximum aantal boten, dan zijn we wettelijk verplicht de vergunningen regelmatig opnieuw aan te besteden. Dat betekent een onzekere toekomst voor verhuurbedrijven, daar kun je als ondernemers niet op investeren.’

E-varen als norm
Een andere, belangrijke regel uit het nieuwe vaar- en verhuurbeleid is dat de complete verhuurvloot van Steenwijkerland elektrisch is op 1 januari 2023. Rondvaartboten krijgen tot 2031 de tijd om over te schakelen op accu’s. ‘Giethoorn was al dé bakermat van elektrisch varen. Dat rollen we nu in de hele gemeente uit’, zegt wethouder Harmsma. ‘We hebben met Giethoorn en het gebied Weerribben-Wieden internationale iconen in huis om te koesteren; dus elektrisch varen is hier de norm.’

Meer weten over het vaarbeleid? www.steenwijkerland.nl/giethoorn