14 april 2021

Bijdrage unilocatie – ChristenUnie

5 - 7 min. lees tijdReader weergave

Voorzitter,

Ik zou graag mijn eigen dromen willen laten uitkomen, zowel privé als ook voor mijn ideeën in wat voor gemeente ik zou willen wonen. Zo’n droom hebben we toch allemaal! En die manifesteert zich ook vaak bij de vergaderingen over de meerjarenbegrotingen. Maar een droom is niet voor niets een droom. Je word weer wakker en dan kom je terug in de realiteit. De realiteit van schaarste aan mensen en middelen die bepaalt wat we wel en niet kunnen doen. Een realiteit die dwingt om keuzes te maken voer al die verschillende vraagstukken en opgaven waar we als gemeente voor staan. En voor het maken van die keuzes loopt de ChristenUnie niet weg.

We willen inhoudelijke argumenten koppelen aan de financiële afwegingen. Want…alle besluiten die we als raad nemen gaan toch in the end over de vraag of je het wilt en kunt betalen? Wij beslissen namelijk met z’n 27en waar het geld van de gemeenschap aan wordt uitgegeven. Omdat er geen geldboom in het tuin van het gemeentehuis staat, hebben we in de afgelopen jaren allerlei keuzes moeten maken: lastenverzwaring, kwaliteitsniveau onderhoud openbare ruimte laag, geen investeringsmogelijkheden voor bijv. rondwegen of het nieuwbouwen van allerlei basisscholen. In deze bijdrage zal ik uiteenzetten waarom de ChristenUnie achter het voorstel van het college staat om te kiezen voor een twee locatie-model.

Kwaliteit van schoolgebouwen – onderwijs

Twee jaar geleden hebben we het besluit genomen om miljoenen, 64,8 miljoen t/m 2032 om precies te zijn, te investeren in onze schoolgebouwen. Zowel (oud) college en schoolbesturen hebben met trots een handtekening gezet als gentlemen agreement voor dit IHP met bijbehorende afspraken. Ik heb nog even de bijdrage van de voorzitter van bestuur van het VO teruggekeken: hij stond daar vol trots, noemde het een unieke situatie dat dit plan overeenstemming had gekregen. Want, aldus zijn woorden, wat was het fijn dat hiermee het adhoc beleid van de gemeente omtrent schoolgebouwen hiermee ten einde kwam, althans voor de komende 15 jaar. En waar staan we nu drie jaar later? Een discussie in de raad, mede opgestart door deze voorzitter, dat er toch maar van dit IHP afgeweken moet worden.

Wij kunnen niet uitleggen aan het basisonderwijs in Steenwijkerland om – in afwijking van de gemaakte afspraken IHP – het VO een extra investering van 7.5 miljoen toe te zeggen terwijl het basisonderwijs het ‘moet doen’ met renovatie of clustering. Wij willen blijven investeren in renoveren /nieuwbouw en clustering schoolgebouwen en daarmee bijdragen aan kwaliteit van onderwijs. Dat doen we de komende jaren ruim voldoende. De ChristenUnie is van mening – en diverse rapporten ondersteunen dit – dat de kwaliteit van onderwijs bepaalt wordt door de leerkracht voor de klas. We hebben er vertrouwen in dat het bestuur van het VO ook in deze situatie hoogwaardig onderwijs kan (blijven) verzorgen en iedereen gelijke kansen kan geven. Eekeringe is een goed en mooi gebouw waar onze jongeren nog jaren met veel plezier ontzettend goed onderwijs kunnen ontvangen. Alles op alles zetten – financieel gezien – om te gaan voor uni-locatie zal onherroepelijk gevolgen hebben voor financiële ruimte die – na de 20% bijdrage van school in de stenen – overblijft voor het onderwijs zelf!

Tegengaan van segregatie

Een uni-locatie zou volgens partijen in de raad helpen bij het voorkomen van segregatie. Ook de ChristenUnie wil segregatie zoveel mogelijk voorkomen. Maar we vinden het een verkeerd signaal om voor 7,5 miljoen te verwachten van het voortgezet onderwijs dat zij segregatie gaan voorkomen. Voor het voorkomen van segregatie is zoveel meer nodig, wij zouden dan nog liever kijken naar het verkleinen van de armoedekloof, naar interventies voor meer kansengelijkheid, zorgen dat er meer geïnvesteerd wordt in de vroegschoolse educatie, etc.

Liefst zien we ALLE leerlingen met hun diploma de school verlaten: los van in welk gebouw ze onderwijs krijgen. Daarbij denken wij dat de scheiding tussen de leerwegen groter is dan de afstand tussen gebouwen. We volgen hier echt de visie van de Onderwijsraad! De scholieren vinden elkaar primair in de groep, die meestal wordt ingedeeld naar het vakkenpakket, of zoals het rapport van Hevo zegt: er ontstaan in een groot gebouw mini milieus.

Er wordt verwezen naar een landelijk rapport van de SCP die pleit dat unilocaties kunnen bijdragen aan het voorkomen van segregatie. Het rapport spitst zich echter wel toe op stedelijke gebieden, waar ouders kiezen voor lyceums en gymnasiums of, als je het kunt betalen, voor privaat onderwijs. Wij hebben het hier wel over een Steenwijkerlandse schaal, met maar één school voor voortgezet onderwijs in Steenwijk. Ook de onderzoeker van Hevo zegt dat je dit rapport van SCP niet één op één op onze gemeente kunt toepassen.

Belasting op de begroting

Extra investeren nu voor 7,5 voor de gemeente en 2 miljoen voor de school (maakt samen een extra investering van 9,5 miljoen in het voortgezet onderwijs betekent dat we voor de komende 40 jaar in onze begroting ruim € 220.000 – 280.000 aflopend zien terugkomen aan kapitaalslasten. En dat toekomstige investeringsruimte jarenlang beperkt worden! De begroting komt hiermee nog meer onder druk te zitten. Een zware wissel op de toekomst waar de ChristenUnie niet achter kan staan en te risicovol is anno 2021.

De provincie heeft inmiddels aangegeven dat we in het oranje zitten wat betreft onze financiële situatie. Daarnaast heeft de provincie ook aangeven dat we waakzaam moeten zijn als het gaat om onze investeringen vanuit het IHP, omdat deze op de lange termijn een zware wissel gaat trekken op de begroting van de gemeente. Dan kunnen we toch niet met droge ogen nog eens 7,5 miljoen hier bovenop doen? Dit zou namelijk kunnen betekenen dat we ook andere keuzes moeten gaan maken bij de investeringen voor het primair onderwijs!

Daarnaast zitten we midden in de coronacrisis en weten niet hoe we hier uit gaan komen. De ChristenUnie staat pal achter de doelstellingen van het college (en raad !) die in juni 2020 zijn gepresenteerd: we gaan voor basiszorg voor iedereen (dus geen plus voor het VO) , we houden de vitale lokale samenleving in stand en herstellen de economie en werkgelegenheid. We willen de financiële ruimte houden om aan deze kernthema’s te werken met voldoende financiële middelen. En er zijn nog voldoende maatschappelijke vraagstukken die we willen oppakken. We vinden het onverstandig om nu in deze onzekere omstandigheden zo’n besluit te nemen.

Daarom heeft de ChristenUnie een afweging gemaakt op al deze punten en komen wij tot de conclusie dat wij het voorstel van het college steunen om het IHP uit te voeren zoals afgesproken en eerder al overeengekomen met alle schoolbesturen.

——-

Samenvattend:

Ook bij een 2-locatie model kan het VO-onderwijs kwalitatief prima geregeld worden inclusief aandacht voor segregatie, met kwalitatief goed geschoolde onderwijskrachten op 2 prachtige locaties in Steenwijk op zo’n km afstand van elkaar;
Een uni-locatie wijkt af van het gentlemens agreement IHP, met mogelijk nadelige effecten voor het door heel Steenwijkerland verspreide basisonderwijs en het risico dat in het VO alle financiën in de stenen gaan zitten i.p.v. onderwijskundige zaken.
De CU vindt het momenteel – met de huidige financiële gemeentelijke situatie van forse tekorten op het Sociaal Domein en de forse bezuinigingstaakstellingen in onze begroting die nog moeten worden gerealiseerd en de vele extra kosten voor beleid rond corona – te risicovol om de extra investering van 7.5 miljoen te steunen.
Naast bovengenoemd financieel risico is aan te zien komen dat er – bijvoorbeeld de restant boekwaarde van de gebouwen van Eekeringe moeten worden afgewaardeerd – nog andere lasten zullen gaan drukken op de begroting.