Zonneparkdiscussie in Blokzijl: “Wij zitten er straks 25 jaar aan vast”

Veertig hectare aan zonnepanelen, aan de rand van het voormalige Zuiderzeestadje Blokzijl. Zo’n anderhalf jaar geleden was dat het plan van coöperatie Steenergie, die zich bezighoudt met de energietransitie in Steenwijkerland. Verontruste omwonenden boden echter fel verzet. Op advies van Plaatselijk Belang Blokzijl is er nu een nieuwe locatie aangewezen en wordt het park kleiner. Is er dit keer voldoende draagvlak onder de Blokzieligers?

Tekst en foto’s: Janine Renes

“Wat je merkt, is dat er in het begin al kwaad bloed is gezet”, reageert Pieter Muller, voorzitter van Plaatselijk Belang Blokzijl. “Er was te weinig communicatie vanuit de gemeente. Belangrijke vragen zijn onbeantwoord gebleven: waarom hier? Wat zijn de andere opties? Blokzijl is een mooi stadje, dus voor dat soort punten ben ik zelf ook gevoelig.”

Open landschap

Kwaad bloed zet het in ieder geval bij Jurriën Plantinga. Hij woont en werkt aan de rand van Blokzijl op het bedrijventerrein. Hij zou uit gaan kijken op het oorspronkelijk te bouwen zonnepark. ”Drie jaar geleden zag ik mannen met ‘meetstokjes’ door de weilanden lopen. Daarop belde ik de gemeente, maar die zei van niks te weten. Later kreeg ik te horen dat er wekenlang overleg was geweest en dat er een zonnepark kwam. ‘Hier worden smerige spelletjes gespeeld’ dacht ik toen.”

Plan A ging concreet om de driehoek tussen de Ettenlandseweg, Kanaalweg en Marknesserweg. Omwonenden verzamelden zich in een omwonendencommissie en onder leiding van vier van hen, waaronder Plantinga, werd een petitie tegen de komst van het park opgericht. ”De betrokken partijen weten heus wel dat het merendeel van Blokzijl geen zonnepark wil. Door een groot zonnepark zal het open, groene kara

kter van dit landschap verdwijnen. Wat te denken van de vruchtbare landbouwgrond?”

”Wij willen een mooi uitzicht houden tijdens het wandelen, fietsen en wonen” – Tegenstanders zonnepark Blokzijl

Participatieplan

Een zonnepark op de aangewezen locatie kon op weinig steun rekenen. Steenergie maakte onlangs dan ook bekend uit te wijken naar een andere plek nabij Blokzijl. Gemeente Steenwijkerland heeft geleerd van de situatie. “Dat het belangrijk is om tijdig en zorgvuldig inwoners mee te nemen. De initiatiefnemer is daarbij aan zet en wij ondersteunen”, zegt een woordvoerder. “De afgelopen periode hebben we pas op de plaats gemaakt: aanvragen voor zonneparken nemen we niet in behandeling tót het aangescherpte beleidskader helder is.”

Samen met Steenergie en Plaatselijk Belang heeft de gemeente een participatieplan opgesteld. “We vinden het heel belangrijk dat inwoners kunnen meepraten, meedenken en meedoen. Afgesproken is dat omwonenden meedelen in de opbrengst van een mogelijk zonnepark.” De gemeente zegt bovendien meer aanwezig te zullen zijn. “Betrokkenen willen graag dat wij een grotere rol spelen en dat hebben we in dit nieuwe traject ter harte genomen. We zien erop toe dat afspraken die zijn gemaakt in het participatieplan, worden nagekomen.”

”We pakken het nu anders aan” – Gemeente Steenwijkerland

Lokaal zonnepark

Voor plan B verschuift het zoekgebied naar de noordzijde van Blokzijl, tussen de Kuinderdijk, d

e Marknesserweg en de Uitendijkerweg. Hennie Luten, algemeen bestuurslid van Steenergie, geeft aan daar een zonnepark van dertig hectare te willen ontwikkelen. “Dan is het rendabel. We zitten vast aan wat netwerktechnisch mogelijk is, dus meerdere kleine parken verspreid over de gemeente, is geen optie.”

Ze benadrukt dat Steenergie niet een ontwikkelaar is die er zelf rijk van wordt. “We willen een honderd procent lokaal zonnepark realiseren. Iedereen kan lid worden en participeren. Transparanter kan niet.” Er komt compensatie voor omwonenden en het is de bedoeling dat heel Blokzijl iets terugkrijgt. Luten: “Tijdens de bijeenkomsten hoorden we dat er behoefte is aan een rondweg, aan woningbouw.” Steenergie noemt Blokzijl een pilot als het gaat om participatie.

”Niemand wil zonnepanelen in de achtertuin, ook ik niet, maar we moeten onze verantwoordelijkheid nemen” – Hennie Luten, Steenergie

Volgens Luten is het de vraag wanneer er voldoende draagvlak is. “Je houdt altijd voor- en tegenstanders. Ik snap de not-in-my-backyard- gedachte. Feit is dat heel Nederland mee moet.” Dat tegenstanders de boventoon voeren, vindt ze jammer. “De ontwikkeling van de noordzijde verloopt positief. We zijn begonnen met keukentafelgesprekken met ongeveer dertig huishoudens. Voor hen willen we eerst wat organiseren.” Steenergie laat weten open te staan voor allerlei suggesties. “Dat mag ook nog windenergie zijn. Maar voor windenergie is vaak niet meer enthousiasme en vanuit de gemeente is er geen beleid voor.”

Steenwijkerland heeft de opgave om voor 2030, 171 gigawattuur aan duurzame energie op te wekken, waarbij ruimte is voor 125 hectare zon op land. Er zijn verschillende initiatieven, zoals bij Willemsoord, Wanneperveen, Onna, Vollenhove. Tegenstanders zien liever eerst zonnepanelen op daken. Zoals Christelijke Partij Burgerbelangen (CPB). “Wij zijn tegen zon op land, in ieder geval zonder participatie. Zet de burger weer op één. In het beleid van de gemeente is opgenomen de zonneladder te volgen. Zon op dak is de eerste trede. Pas als laatste is een zonnepark op land een optie.” De omwonendencommissie wil samen met energiecoöperatie Voorst tot Wieden, welke zon op dak realiseert, een tegengeluid laten horen. ”We hebben sowieso al twee geschikte daken gevonden op het industrieterrein.” De gemeente zegt dit soort initiatieven aan te moedigen. “Helaas is het niet genoeg om aan de landelijke opgave te voldoen, waar we met zijn allen voor staan. Om de doelstellingen voor 2030 te kunnen halen, hebben we zonnepanelen op land nodig. Het lokaal opwekken van energie heeft meer urgentie gekregen, door de hoge energieprijzen van fossiele brandstoffen.”

Blijvende zorgen

Vorige week bleek tijdens een tweede informatieavond voor plan B, dat tegenstanders nog lang niet ‘om’ zijn. Er wordt hard met vuisten op tafel geslagen: “We zijn nu meer dan een jaar verder, zitten we hier wéér.” Vooral veiligheid blijft een zorg. “Wat gaat het verkeer vanaf de dijk zien?” En: “Wie dekt de schade voor de omgeving bij bijvoorbeeld brand?”

Wat vindt de eerder genoemde omwonendencomissie (oude locatie) van de nieuwe locatie? “We zijn niet helemaal tegen, de locatie is beter, maar ook dertig hectare is te groot voor dit dorp! De ontwikkelingen gaan snel, wij zitten er straks 25 jaar aan vast. Maar het is nu aan de omwonenden van de nieuwe locatie.” Vanuit de inwoners klinkt de roep om duidelijkheid. Pieter Muller van Plaatselijk Belang is het daarmee eens: “Het wordt tijd dat er meer informatie op tafel komt.”

Dit verhaal kwam tot stand in samenwerking met RTV Oost, de regionale omroep van Overijssel.