Steenwijkerland staat pal voor agrarisch toekomstperspectief
“Boeren moeten gekoesterd worden”, staat in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe regeringscoalitie. Maar de vraag is of de financiële uitwerking straks de goede bedoelingen van het kabinet dekt. Wethouder Landbouw Bram Harmsma houdt een dringend pleidooi om in het definitieve regeerakkoord voldoende geld vrij te maken voor de toekomst van de agrarische sector in dit gebied. ‘De koplopers van Steenwijkerland zijn uit de startblokken. Positieve ondernemers laten zien dat hun plannen kansrijk zijn binnen de vereiste klimaatopgaven. Daar staan wij als gemeente pal voor, en daar hebben we het Rijk nu hard bij nodig.’
‘Den Haag, vergeet onze boeren nu niet’
Volgens het hoofdlijnenakkoord wordt alles op alles gezet om Europese richtlijnen aan te passen aan een werkbare agrarische sector, moet er toekomstperspectief zijn voor (met name) jonge boeren en komt er een herijking van Natura2000-gebieden. Verder wordt samenwerking gestimuleerd, en agrarisch natuurbeheer beloond. ‘Dat is wat hier in pilots al volop gebeurt’, zegt de wethouder. ‘In Steenwijkerland is een beweging gecreëerd van enthousiaste agrarisch ondernemers, die gezamenlijk naar nieuwe mogelijkheden zoeken. Hun experimenten zijn door de gemeente en provincie steeds ondersteund. Veel ondernemers zijn hiermee in een onzeker avontuur gestapt, en we zijn dan ook blij dat het Rijk een eerste bijdrage heeft gedaan voor de toekomst van ons platteland.’
Geen fonds, wel opgaven
Maar de gemeente Steenwijkerland is bezorgd over het vervolg van pilots, en de uitvoering van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG), nu de nieuwe regeringscoalitie het Transitiefonds heeft geschrapt. In dit fonds van het vorige kabinet zat 24 miljard euro om doelen op gebied van natuur, stikstof, water en klimaat te halen. ‘De financiering mag van tafel zijn, de opgaven blijven liggen’, zegt Bram Harmsma. Hij maakt zich sterk voor de voortgang van kansrijke innovaties op het platteland in deze gemeente, die voor bijna een derde bestaat uit Natura2000-gebied. ‘We zijn al ver gekomen in Steenwijkerland, hebben al zoveel gevraagd van onze boeren. Dat willen we nu niet uit onze handen laten vallen.’
Hier is maatwerk nodig
Steenwijkerland geeft graag ruimte aan het ondernemerschap van boeren. ‘Duurzame voedselproductie wordt steeds belangrijker en we willen niet afhankelijk worden van andere landen’, zegt de wethouder. ‘Dus hebben we een sterke agrarische sector nodig. Onze boeren moeten hier een goeie boterham kunnen blijven verdienen, in gezonde balans met de natuur en de leefbaarheid van het platteland.’ Dat is ingewikkeld in een unieke landsregio waarin wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Bram Harmsma: ‘In Weerribben-Wieden komen veel opgaven samen, dat wordt ook door het Rijk erkend. Hier is maatwerk nodig, daar komt de agrarische sector al zelf mee en dat vind ik lovenswaardig. Dat moet worden beloond.’
Regio als proeftuin
In het bestuursprogramma Vitaal Platteland geeft het college van B en W aan van deze regio een “proeftuin” te willen maken. De wethouder: ‘We hebben onze boeren uitgenodigd om zich te oriënteren op innovaties voor een zekere toekomst. Daarvoor hebben we onze subsidieregeling ingezet.’ De gemeente voelt zich verantwoordelijk voor de agrarische sector, stelt hij. ‘We wilden niet wachten op Haagse of Brusselse regelgeving, maar zelf de regie nemen. Nu trekken we de kar als gemeente en provincie Overijssel samen met de boeren. Die kun je nu niet in de kou laten staan.’
‘Iedereen wint hierbij’
Het resultaat van de samenwerking is een drietal grote projecten van koplopers in dit gebied, die intensief samenwerken: de Baarlingerpolder, Boeren Blokzijl en Polder Giethoorn. ‘Boeren die vaak ook buren zijn werken in gebiedsprocessen aan oplossingen: wie wil verplaatsen, blijven, of stoppen?’ licht de wethouder toe. ‘Iedereen wint hierbij. Het boerenbedrijf, maar ook de natuur, het platteland.’
De pilots zijn uiteenlopend. Bijvoorbeeld het omzetten van een deel van de agrarische grond in vogelweide- of plas-drasgebied, beperkte woningbouw of een kleinschalig duurzaam vakantieparkje realiseren op vrijkomende boerengrond, omschakelen op biologische bedrijfsvoering, of mest gebruiken voor de productie van groen gas. ‘Dat soort innovaties verdient een compliment’, vindt Bram Harmsma. ‘Want deze oplossingen zijn zeer kansrijk en een voorbeeld voor andere boeren.’
‘Help kansen verzilveren’
Vanwege de nieuw ontstane Haagse situatie wordt het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) voorlopig in de ijskast gezet en zijn financiële middelen ingeperkt. De provincie Overijssel geeft wel aan alles op alles te zetten om de huidige drie koplopersprojecten in Steenwijkerland financieel te blijven ondersteunen. ‘Daar zijn we ook zeer dankbaar voor’, zegt Bram Harmsma, ‘maar er is meer nodig om de kansen van deze boeren te verzilveren.’
‘Vergeet onze boeren niet’, is zijn hartenkreet richting Den Haag. ‘Ik hoop dat in het definitieve regeerakkoord serieus rekening wordt gehouden met de ontwikkelingen die nu spelen op ons platteland. Gebiedsprocessen die noodzakelijk zijn voor het behalen van de klimaatopgaven van het Rijk, voor de bedrijven en voor de leefbaarheid van ons gebied. Laten we de agrarische sector gezamenlijk ondersteunen, totdat de boeren toekomstperspectief hebben.’
