en dan 
1 op de 5 ouderen voelt zich sterk eenzaam: “Ik wil niet tot last zijn”
Amersfoort, 25 september 2025 – Ruim één op de vijf (22%) ouderen in Nederland voelt zich sterk eenzaam. Dat blijkt uit het Nationaal Ouderenonderzoek 2025 van het Nationaal Ouderenfonds. Veel ouderen willen wel meedoen, maar ervaren een drempel: zij voelen zich “tot last”. Volgens het Ouderenfonds is dit een maatschappelijke opdracht: “We moeten duidelijk maken dat ouderen erbij horen. Niet als last, maar als waardevolle, gelijkwaardige mensen met levenservaring en verhalen die ertoe doen.”
Het Nationaal Ouderenonderzoek 2025 laat onder meer zien dat:
- 50% van de ouderen zich in een bepaalde mate eenzaam voelt, waarvan 22% sterk eenzaam.
- Op de dimensies van Positieve Gezondheid ouderen laag scoren op zingeving (gemiddeld 6,6), terwijl bijvoorbeeld dagelijks functioneren een 8 scoort.
- Nieuwe mensen ontmoeten het meest waardevol gevonden wordt (44%).
- Van de mensen die meer contact wenst, 29% niet goed weet hoe ze (vaker) in contact moeten komen met anderen.
- 32% nooit naar een ontmoetingsplek in de buurt gaat, terwijl bijna een derde hiervan (29%) dit wel zou willen.
Deze cijfers onderstrepen dat eenzaamheid niet alleen een sociaal, maar ook een emotioneel vraagstuk is. Ouderen willen wel meedoen, maar voelen zich geremd – hoe leg je nieuwe contacten en waar begin je?
‘’Eenzaamheid is geen keuze’’
In samenwerking met onderzoeksbureau Haystack Consulting zijn AI-personas ingezet om dieper inzicht te krijgen in de beleving van ouderen. Daarin komt sterk naar voren dat ouderen niet tot last willen zijn. Zij ervaren meer zingeving wanneer ontmoetingen draaien om gelijkwaardigheid en wederkerigheid – niet alleen ontvangen, maar ook bijdragen met hun kennis, humor en levenservaring. Deelnemers gaven aan dat ze zich pas écht openstellen als ze zich veilig en gewaardeerd voelen.
“Eenzaamheid is vaak het gevolg van subtiele uitsluiting,” zegt Kirsten Andres, directeur van het Nationaal Ouderenfonds. “We moeten als samenleving laten merken dat ouderen welkom zijn en dat ze ertoe doen, ze hebben namelijk zoveel te bieden. Kleine gebaren kunnen daarbij een groot verschil maken.”
Kleine gebaren die impact hebben
De ouderen uit het Nationaal Ouderenonderzoek en de AI-personas geven ook antwoord op de vraag: Wat helpt hen echt?
- Meegevraagd worden: 31% zegt erbij gebaat te zijn als iemand ze mee zou vragen naar een activiteit. Dit wordt bevestigd door de AI-personas, die aangeven dat een ‘’warme overdracht’’ of buddy-systeem waarbij een bekende of een vrijwilliger hen bij een eerste keer begeleidt kan helpen. Het vermindert de angst om alleen in een groep te komen.
- Gezelligheid geven: 39% van de ouderen wenst meer gezelligheid in hun leven. Even (video)bellen of een goed gesprek elke week kan al verandering geven. Daarnaast kan vragen naar de mening van ouderen positief bijdragen aan het gevoel dat zij ertoe doen.
- Organiseer buurtactiviteiten: 30% geeft aan dat meer buurtactiviteiten hen zou helpen. Duidelijkheid over wat er verwacht wordt, hoe lang iets duurt en wat de structuur is, wordt als belangrijk gezien. Het helpt onzekerheid verminderen.
Niet alleen omstanders kunnen iets doen. Ook ouderen zelf kunnen kleine stappen zetten: De sportlocatie (26%), de directe buitenomgeving (22%) en het buurthuis (22%) worden door het ouderenpanel gebruikt om nieuwe mensen te ontmoeten en bestaande contacten te onderhouden.
Acties tijdens de Week tegen Eenzaamheid
Het Nationaal Ouderenfonds werkt dagelijks aan het doorbreken van eenzaamheid met initiatieven die ouderen dichtbij huis met elkaar verbinden, zoals met de PlusBus, het ouderenvriendelijk maken van de sportvereniging door OldStars en het creëren van een nieuwe ontmoetingsplek met De Derde Helft.
Speciaal voor de Week tegen Eenzaamheid lanceert het Ouderenfonds een landelijke actie met Greetz: Via greetz.nl/nl/ouderenfonds kan iedereen gratis een kaart versturen. Een persoonlijke boodschap is een klein gebaar wat gemaakt kan worden om een oudere te laten voelen dat hij of zij ertoe doet. Bovendien kan het een uitnodiging zijn tot ontmoeting.
Actieprogramma Eén tegen eenzaamheid
De Week tegen Eenzaamheid 2025 wordt in het kader van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid georganiseerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 80% van de gemeenten in Nederland en meer dan 200 landelijke maatschappelijke organisaties, bedrijven en kennisinstellingen zijn bij het programma aangesloten. Iedereen kan te maken krijgen met eenzaamheid. Bij jezelf of een ander.
