Gemeentelijke aanvraag Rijksmiljoenen voor sterk winkelhart
De vestingstad Steenwijk staat voor grote uitdagingen. Zorgen om afnemend publiek, toenemende leegstand en een versnipperd winkelaanbod vragen om een breed gedragen plan van aanpak, waarmee de gemeente Steenwijkerland het historische stadshart een boost wil geven. Er wordt geïnvesteerd in aantrekkelijker winkelstraten en aanlooproutes, met meer hoogwaardige woonruimte, extra groen en culturele publiekstrekkers. De gemeente hoopt in aanmerking te komen voor een forse rijksbijdrage, via de Impulsaanpak Winkelgebieden.
‘Impuls nodig voor leefbare vestingstad’
Met de rijksregeling Impulsaanpak Winkelgebieden (IW) wil het ministerie van Economische Zaken gemeenten helpen binnenstedelijke problemen – zoals leegstand – op te lossen en winkelgebieden een stevige, sociaaleconomische basis te geven. Toekomstbestendig en aantrekkelijk voor bewoners en bezoekers. Dit jaar is in totaal 22 miljoen euro beschikbaar.
‘Middenstand heeft het zwaar’
De gemeente Steenwijkerland heeft vóór de deadline van 1 juli een aanvraag gedaan. Wethouder Economie Bram Harmsma licht toe: ‘De leefbaarheid van ons stadshart staat onder druk en de middenstand heeft het zwaar. Winkeliers stoppen eerder of durven in het huidige economische klimaat geen nieuwe start te maken. We moeten onze binnenstad opnieuw uitvinden, met Steenwijks DNA als blauwdruk.’
‘Ons doel is van de historische vesting weer een goed (be)leefbare plek te maken waar de ruimtelijke kwaliteit voorop staat’, zegt de wethouder. Verschillende functies zoals wonen, winkelen, verblijven en ontmoeten strijden nu om voorrang in het centrumgebied, beseft hij. ‘Die functies moeten elkaar niet in de weg zitten, maar juist versterken. Dat is een complexe ruimtelijke puzzel, maar die kunnen we met deze rijksbijdrage financieel mogelijk maken.’
‘Tuinen zijn onze X-factor’
‘Het economische tij is sterk veranderd’, zegt Bram Harmsma, ‘als gevolg van diverse crises en ander koopgedrag; de consument shopt steeds vaker online en dat maakt veel bedrijfstakken in Steenwijk kwetsbaar in hun voortbestaan.’ Het winkelaanbod is versnipperd in het centrum, waar leegstand en verloedering op de loer liggen. ‘We hebben behoefte aan meer woonruimte, maar kampen ook met verstening, waardoor de binnenstad ’s zomers erg warm is en minder aantrekkelijk om te verblijven.’
Om de vesting toekomstbestendig te maken heeft de gemeente de gebiedsvisie “De tuinen van Steenwijk” opgesteld. Die tuinen verwijzen naar het – soms verscholen – groen in het stadsblok, een lappendeken van intieme hofjes. Bram Harmsma noemt het ‘kleine stadsoases’. ‘Ze geven onze binnenstad letterlijk meer lucht. Op sommige plekken zijn ze eenvoudig met elkaar te verbinden en toegankelijk voor bewoners en bezoekers. Die tuinen zijn onze X-factor in een nieuw leefklimaat.’
‘Van achterstraat naar prachtstraat’
De focus in de aanvraag ligt op een upgrade van hoofdwinkelstraten Markt, Oosterstraat en Woldpromenade, maar ook de “aanlooproutes” Gasthuisstraat, Onnastraat en Doelenstraat krijgen meer uitstraling. ‘Het mooie is dat het historische stratenpatroon van de middeleeuwse vestingstad nog intact is. Dát willen we laten zien in deze stadsontwikkeling’, zegt de wethouder. ‘Achterstraten moeten prachtstraten worden.’
De Kalverstraat is zo’n straat. De rijksmonumentale stallen van Spijkervet huisvesten hier straks een nieuwe, culturele trekpleister: het Stadsmuseum Steenwijk, Hildo Krop Museum en Kermis- en Circusmuseum onder één dak, met een eigen museum- annex beeldentuin. Bram Harmsma: ‘Dit is een unieke locatie.’ De ruimte die hierdoor vrijkomt aan de zuidzijde van de Markt biedt plaats aan een andere publiekstrekker in de binnenstad: de bibliotheek. ‘Zoveel méér dan een boekenmagazijn’, zegt de wethouder, ‘het is ook een ontmoetingsplaats, een soort huiskamer in het hart van de stad.’
Rol private investeerders
Om in aanmerking te komen voor de rijksregeling is deelname van private investeerders een voorwaarde. In het vestingplan zijn dan ook twee ondernemers betrokken die hun winkel- of bedrijfspand willen omzetten naar woningbouw. De gemeente ondersteunt die plannen onder voorbehoud: ‘Met alleen rendementsdenken komen we er niet meer. Het gaat ons om de waarde die commerciële vierkante meters toevoegen aan de binnenstad, om de ruimtelijke kwaliteit.’ Dat leidt onder de streep tot een negatief resultaat voor de private investeerders. Bram Harmsma: ‘Met onze aanvraag voor de Impulsaanpak Winkelgebieden willen we dat verschil voor de ondernemers compenseren.’
Dit najaar wordt bekend of de aanvraag is gehonoreerd en de gemeente Steenwijkerland de financiële injectie krijgt. ‘Het is nog geen gelopen koers, maar we hebben positieve verwachtingen. Onze historische vesting verdient die impuls.’ besluit de wethouder.
