Samen bouwen aan mienskip: de stille kracht van Fryslân

In een tijd waarin polarisatie en wantrouwen in Nederland toenemen, groeit in Fryslân een stille tegenbeweging. Geen grote woorden, maar daden. Onder de noemer mienskip (gemeenschap) bouwen honderden vrijwilligers, makers, verenigingen, kunstenaars en onderzoekers deze zomer samen aan Arcadia 2025 – een cultureel programma van honderd dagen waarin ideeën voor een betere wereld wortel schieten.

De kracht van de onderstroom

Transitie-expert Jan Rotmans noemt het “de onderstroom”: mensen die niet wachten op toestemming, maar zélf aan de slag gaan met de grote uitdagingen van deze tijd. Ze denken voorbij het bestaande systeem en handelen vanuit betrokkenheid, urgentie én verbeeldingskracht. Deze beweging is misschien niet altijd zichtbaar, maar wél krachtig en groeiend.

Mienskip als gemeengrond

Tijdens deze editie van Arcadia krijgt de mienskip-beweging volop ruimte. Van de dertig dorpen van Fryslân Bloeit tot de provinciale FLANK-projecten – overal in de provincie zoeken mensen samen naar gemeengrond: ruimte die niet van één persoon of organisatie is, maar van ons allemaal.

Vrijwilligers maken het verschil

Die geest van saamhorigheid is voelbaar bij de honderden vrijwilligers van Arcadia. Zoals de 77-jarige Harry Hartman, die eerder vrijwilliger was bij het project Bosk en nu actief is bij Bouwurk. “Ik heb nog nóóit zoiets meegemaakt. De sfeer, het samenwerken… Niet ‘ik’, maar ‘wij’. Je leert mensen kennen, bouwt vriendschappen op en werkt samen aan iets groots – met respect voor de grond én voor elkaar.”

Vrijwilligerscoördinator Kiki Merkies ziet hoe breed gedragen het project is: “Sommigen willen simpelweg de handen uit de mouwen steken, anderen leren via Arcadia de Nederlandse taal of willen hun netwerk uitbreiden. Wat hen bindt is het gevoel ergens aan bij te dragen.”

Wetenschappelijk onderzoek naar mienskipskracht

Hoe houd je zo’n beweging levend? Carmen van Bruggen, promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen, onderzoekt in samenwerking met Arcadia hoe mienskipsprojecten werken en welke impact ze hebben – in Fryslân én daarbuiten. Haar langlopende studie moet inzicht geven in wat burgerinitiatieven nodig hebben om te blijven groeien.

Zelf meebouwen aan een betere wereld?

Arcadia is er niet alleen om te bewonderen, maar ook om aan mee te doen. Ontdek het programma of meld je aan als vrijwilliger via:
arcadia.frl

Aukje Oppersma